Jaarbeeld SBOH: feiten & cijfers 2022

De Raad van Bestuur blikt terug

Het jaar 2022 stond voor SBOH in het teken van beweging. We zien een groeibeweging in het aantal artsen in opleiding (aios) en opleidingen. Onze in 2022 herijkte koers geeft de bewegingen aan die we in en met de bureau-organisatie gaan maken. Daarnaast bewegen we partijen in het zorg- en onderwijsveld om, met elkaar in het hier en nu, de juiste stappen te zetten voor voldoende goed opgeleide zorgprofessionals in de toekomst. Met dit jaarbeeld staan we in al die beweging even stil. Bij de feiten en cijfers van 2022 van onze aios en de 11 opleidingen met het SBOH-model. En bij waar we ons als SBOH hard voor maken en welke resultaten dat specifiek in 2022 opleverde. In 2023 bouwen we hier op voort en draagt SBOH samen met anderen bij aan de kwaliteit van zorg in Nederland. Want iedereen komt in zijn leven een zorgprofessional tegen die via één van de 11 opleidingen met het SBOH-model is opgeleid.

3.314

totaal aios via SBOH

1.111

totaal aios gestart

62%

totaal aios in deeltijd

Kerncijfers 2022

Aios

huisartsgeneeskunde

In 2022 verwelkomde SBOH maar liefst 778 nieuwe aios H. Samen met onder andere de opleidingsinstituten en de huisartsopleiders zorgen we voor een optimaal opleidingsklimaat met relatief weinig ziekmeldingen.

778

gestart

3,7%

ziekteverzuim

8%

groei instroom

79,2%

vrouw

Aios

ouderengeneeskunde

We zijn al 15 jaar werkgever van artsen in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde (aios O). In 2022 was 79,2% vrouw. We zien een toename van het percentage mannen én de totale instroom van aios.

Aios

geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten

Als SBOH stimuleren we promotieonderzoek. Van de aios VG bij ons in dienst was afgelopen jaar 6,4% bezig met een promotietraject. En 11,2% van de aios is al gepromoveerd. Net als vorig jaar is dit boven onze doelstelling van 10%. En dat is positief!

15

gestart

11,2%

gepromoveerd

12

gestart

8

gediplomeerd

Aios

verslavingsgeneeskunde

Verslavingsarts worden? Sinds 2021 kan dat in dienst bij SBOH. Daarnaast financieren wij de opleiding. Afgelopen jaar zijn er 8 verslavingsartsen die wij financierden gediplomeerd.

Aios

Maatschappij + Gezondheid en forensische geneeskunde

In 2022 zijn 159 nieuwe aios gestart met hun opleiding. Een groot deel (76%) van onze aios kiest voor deeltijd. De opleiding tot forensisch arts is in 2022 een zelfstandige driejarige profielopleiding geworden.

159

gestart

76%

deeltijd

Mijlpalen 2022

Steeds meer opleidingen met het SBOH-model

SBOH groeit. Steeds meer opleidingen passen het SBOH-model toe: als SBOH verzorgen wij het werkgeverschap. Het opleiderschap ligt bij het opleidingsinstituut en de opleiders. We nemen arbeidszaken en financiële vraagstukken uit handen zodat aios, opleiders en medewerkers van opleidingsinstituten zich volledig op de opleiding en opleiden kunnen concentreren.

Oog voor een goede werk-privébalans

Aios in dienst bij SBOH zijn zeker van goede arbeidsvoorwaarden en aandacht voor de balans tussen werk en privé. Zo bieden we onze aios de mogelijkheid om in deeltijd te werken. Ook kunnen zij, en eventueel hun gezin, gratis gebruikmaken van coaches, psychologen of een cursus doen om een burn-out te voorkomen.

Promoveren stimuleren

We stimuleren aios om de opleiding te combineren met een promotieonderzoek. SBOH subsidieert veel onderzoekstrajecten, onder andere via ZonMw, en biedt gunstige arbeidsvoorwaarden aan aios die hun promotietraject met de opleiding combineren.

In 2022 maakte SBOH 13 nieuwe promotietrajecten mogelijk, verdeeld over de verschillende opleidingen met het SBOH-model. Zo dragen we als SBOH bij aan het verstevigen we het wetenschappelijk kader en daarmee aan het verhogen van de kwaliteit van de opleiding en de dagelijkse zorgverlening.

Belangen van aios voorop

Als werkgever werkt SBOH onder andere samen met de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD). Ook spreken we regelmatig met aios en hun vertegenwoordigers (aios-verenigingen) over onze dienstverlening, de kwaliteit van opleidingen en over de cao. Die is in 2022 vernieuwd. We trekken ook samen met aios op om andere partijen in het veld in beweging te zetten, bijvoorbeeld voor het tegengaan van het artsentekort. Het belang van aios, en hun toekomst, staat bij ons voorop.

Portret van Jeroen Janssens

SBOH door de ogen van... Jeroen Janssens

“Ik zie vanaf de zijlijn hoe SBOH er is voor onze aios. En daar kan ik alleen maar positief over zijn.”

SBOH door de ogen van... Niki Lijftogt

 “SBOH stimuleert sociale activiteiten met mede-aios. Dit versterkt de band met collega’s!”

Florien van der Windt

SBOH door de ogen van... Florien van der Windt

“SBOH vervult de rol van werkgever. Dat zorgt mede voor een robuuste opleidingsomgeving waarin artsen in opleiding zich kunnen ontplooien als arts M+G.

Ons profiel

Wij zijn SBOH. Een onafhankelijke stichting, opgericht in 1989. We zijn betrokken werkgever van ruim 3.300 artsen in opleiding (aios) en houden altijd oog voor wat zij nodig hebben. Daarnaast financieren we 11 opleidingen die het SBOH-model toepassen. En als strategisch partner in het zorg- en onderwijsveld signaleren we ontwikkelingen en brengen we partijen samen om benodigde bewegingen te versnellen. Zo zorgen we, samen met anderen, voor nieuwe generaties van voldoende goed opgeleide zorgprofessionals. Opleidingen die het SBOH-model toepassen scheiden opleiden van het werkgever zijn. Dat heeft veel voordelen. Het bevordert gezond & veilig werken en leren. Daarnaast neemt SBOH arbeidszaken en financiële vraagstukken uit handen zodat aios, opleiders en opleidingsinstituten zich volledig kunnen focussen op de opleiding. Zo dragen we als SBOH, samen met anderen, bij aan de kwaliteit van zorg in Nederland. Want iedereen komt in zijn/haar leven een zorgprofessional tegen die via het SBOH-model is opgeleid.

3.314 aios

39 medewerkers

11 opleidingen

2022, het jaar van beweging

Het jaar 2022 stond voor SBOH in het teken van beweging. We zien een groeibeweging in het aantal artsen in opleiding (aios) en opleidingen. Onze in 2022 herijkte koers geeft de bewegingen aan die we in en met de bureau-organisatie gaan maken. Daarnaast bewegen we partijen in het zorg- en onderwijsveld om, met elkaar in het hier en nu, de juiste stappen te zetten voor voldoende goed opgeleide zorgprofessionals in de toekomst. Met dit jaarbeeld staan we in al die beweging even stil. Bij de feiten en cijfers van 2022 van onze aios en de 11 opleidingen met het SBOH-model. En bij waar we ons als SBOH hard voor maken en welke resultaten dat specifiek in 2022 opleverde. In 2023 bouwen we hier op voort en draagt SBOH samen met anderen bij aan de kwaliteit van zorg in Nederland. Want iedereen komt in zijn leven een zorgprofessional tegen die via één van de 11 opleidingen met het SBOH-model is opgeleid.

Groei aantal aios en SBOH-opleidingen
In 2022 had SBOH ruim 3.300 aios in dienst en werkten 11 opleidingen met het SBOH-model, wat inhoudt dat we het werkgeverschap van het opleiderschap scheiden. SBOH neemt als werkgever en financier diverse zaken uit handen zodat aios, opleiders en medewerkers van de opleidingsinstituten zich volledig kunnen focussen op opleiden. De volgende opleidingen passen het SBOH-model toe: de opleiding tot huisarts, specialist ouderengeneeskunde, arts verstandelijk gehandicapten, verslavingsarts, forensisch arts, vertrouwensarts, jeugdarts, arts infectieziektebestrijding, medische milieukunde, arts tuberculosebestrijding en arts M+G. In 2022 werd de opleiding tot forensisch arts een zelfstandige driejarige opleiding. Voorheen maakte deze opleiding onderdeel uit van de arts M+G-opleiding. In 2023 gaat de opleiding tot donorartsen het SBOH-model toepassen.

Nieuwe strategische koers
In 2022 hebben we onze strategische koers herijkt en onze missie en visie scherper geformuleerd. Trends & ontwikkelingen in de zorg, arbeidsmarkt en opleiden en een uitgebreid onderzoek onder onze stakeholders waren de basis voor het strategie-ontwikkelingstraject. Onze missie: samen zorgen voor nieuwe generaties van voldoende goed opgeleide zorgprofessionals. Met drie belangrijke rollen geven we hier de komende jaren invulling aan. Als betrokken werkgever voor aios, vertrouwde financier van opleidingen en strategisch partner in het veld. In 2022 zijn bij de bureau-organisatie diverse voorbereidingen getroffen om invulling te kunnen geven aan de nieuwe koers. Zo is een start gemaakt met het opnieuw inrichten van onze bureau-organisatie, het analyseren van verbeterpunten in onze werkprocessen, het intensiveren van interne en externe samenwerking en met het verbeteren van de interne en externe communicatie. In 2023 gaan we deze bewegingen ook echt maken zodat aios, opleiders en medewerkers van opleidingsinstituten gemakkelijk, goed en snel bij ons terecht kunnen voor arbeids- en werkgeverszaken en financiële vraagstukken.

Beweging in het veld
Als strategisch partner wil SBOH partijen samenbrengen en zo benodigde ontwikkelingen versnellen. Op basis van werksessies met diverse partijen waaronder, aios, hoofden van opleidingsinstituten en andere deskundigen uit het zorg- en onderwijsveld, publiceerde SBOH in 2022 het rapport ‘Leren en werken in de zorg in 2032’. De trends & ontwikkelingen en vier toekomstbeelden in de publicatie zetten aan tot het goede gesprek over het opleiden van zorgprofessionals in relatie tot arbeidsvraagstukken in de zorg. In 2022 is SBOH, samen met partners, gestart met een promotie- en publiciteitsoffensief en een actieplan om het artsentekort buiten het ziekenhuis tegen te gaan. Dit versterkte de banden van SBOH met samenwerkingspartijen in het zorg- en onderwijsveld, media en kamerleden en bracht beweging in het veld.

We zijn trots op alle aios, opleiders, opleidingsinstituten, samenwerkingspartners en bureaumedewerkers die deze bewegingen in 2022 met elkaar hebben ingezet. In 2023 bouwen we graag wederom samen aan nieuwe generaties van goed opgeleide zorgprofessionals waar Nederland straks op rekenen.

Raad van Bestuur van SBOH,
Kees Esser en Anita Bouwman

SBOH door de ogen van... Jeroen Janssens van Novicare, specialist ouderengeneeskunde en docent

Wij vroegen Jeroen Janssens van Novicare over zijn ervaring met SBOH. Als docent en mentor van aios ouderengeneeskunde bij SOOL in Leiden heeft hij vanaf de zijlijn met SBOH te maken. En hij hoort ook ervaringen van aios met SBOH.

“Ik was zelf als aios in dienst van een verpleegtehuis, waardoor het niet zo makkelijk was om van opleidingsplek te veranderen. Als ik tijdens mijn opleiding op verschillende plekken stage had willen lopen, had ik daar steeds in dienst moeten gaan. En dat is natuurlijk niet mogelijk.

Bij een opleiding met het SBOH-model is er veel meer vrijheid en ruimte voor flexibiliteit. Voor de aios in dienst van SBOH is het wél mogelijk om op basis van de inhoud van de opleiding keuzes te maken voor stages en opleidingsplekken. Zonder dat dit allerlei gevolgen heeft voor de arbeidsvoorwaarden. Want ze blijven gewoon in dienst bij SBOH.

Vanaf de zijlijn zie ik hoe SBOH er is voor onze aios. En als ik hoor hoe SBOH als werkgever hen ondersteunt, kan ik daar alleen maar positief over zijn. Het is fantastisch dat SBOH ook zoveel aandacht heeft voor en begeleiding biedt op het gebied van een goede werk-privébalans.

Er zijn volgens mij nog veel meer opleidingen gebaat bij het SBOH-model. Mijn dochter is nu in opleiding tot klinisch fysicus/audioloog in een academisch ziekenhuis. Daar is dan standaard maar één stageplek in een audiologisch centrum aan gekoppeld. Als je nog een stage zou willen lopen op een andere locatie is dat lastig te regelen, want wie moet dat betalen? En hoe ga je dat regelen met de arbeidsvoorwaarden? Om deze rompslomp te voorkomen zou het SBOH-model voor deze opleiding dus ook goed van pas komen.”

SBOH door de ogen van... Niki Lijftogt, aios verslavingsgeneeskunde bij Jellinek

Niki Lijftogt is sinds 1 september 2021 in dienst bij SBOH als aios verslavingsgeneeskunde (aios VGK). SBOH is haar werkgever en financiert haar opleiding tot verslavingsarts bij Jellinek. Wij vroegen Niki Lijftogt naar haar ervaring met SBOH.

“Als aios VGK bij SBOH heb ik gunstige arbeidsvoorwaarden. Zo heeft SBOH een 38-urige werkweek voor een fulltime contract en worden mijn reiskosten volledig vergoed. Liever nog zou ik 4 dagen per week 9 uur willen werken. Want de praktijk leert dat je toch vaak wel aan die 9 uren komt, al dan niet met je reistijd erbij. In ieder geval wel tijdens je opleidingsdag.

Ook heeft SBOH veel oog voor persoonlijke ontwikkeling. Dat vind ik een heel groot voordeel. Daarnaast zijn er mogelijkheden om in het buitenland ervaring op te doen. Hierdoor zit ik nu niet vast aan mijn opleidingsinstelling Jellinek: ik kan stagelopen bij alle instellingen met het SBOH-model. Ook fijn: SBOH stimuleert het ondernemen van gezamenlijke activiteiten met mijn mede-aios. Dit versterkt mijn band met collega’s.

Er is veel mogelijk als het gaat om persoonlijke ontwikkeling. SBOH ondersteunt jóuw keuze voor een opleidingsplek. Als je wil, kun je zelfs naar het buitenland.

Verschillende partijen zijn bij jou als aios en werknemer betrokken. Daardoor is het soms niet helemaal duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is, SBOH of de opleidingsinstelling. Dat gaf in het begin nog weleens wat onrust. Bijvoorbeeld als het ging om een vakantie plannen of het declareren van diensten. Ondertussen is dit gelukkig veel duidelijker geworden. SBOH is als werkgever op afstand namelijk heel goed te bereiken en reageert snel als je vragen hebt.

Over de ondersteuning van SBOH bij arbeidsgerelateerde kwesties ben ik ook erg tevreden. Ik ben bijvoorbeeld heel goed geholpen bij mijn keuze om al dan niet parttime te werken. Heel mooi dat dat kon.

Of er ook een minpunt te noemen is over het SBOH-model? Zelf vind ik het soms minder leuk gedetacheerd te werken. Want ik beleef daardoor soms toch wat meer afstand op de werkvloer. Bijvoorbeeld als het gaat om kleine verrassingen, zoals een chocoladeletter met Sinterklaas. Dat vind ik persoonlijk wel jammer.”

SBOH door de ogen van... Florien van der Windt

Wij vroegen Florien van der Windt over haar ervaring met SBOH. Zij is sinds 1 januari 2023 directeur publieke gezondheid bij het ministerie van VWS en vanuit de beleidsdirectie verantwoordelijk voor forensisch artsen en voor een aantal artsenberoepen
Maatschappij + Gezondheid (M+G).

“Ik kijk vanuit de beleidsinhoudelijke kant naar de ontwikkeling van artsenberoepen zoals voor jeugdartsen in het kader van de jeugdgezondheidszorg, tuberculosebestrijding, medische milieukunde en vanuit de pandemische paraatheid voor de artsen infectieziektebestrijding.

Wij zijn blij dat SBOH het werkgeverschap vervult. Dat zorgt mede voor een robuuste opleidingsomgeving waarin artsen in opleiding zich kunnen ontplooien als arts. SBOH creëert voorwaarden waardoor ze de opleiding goed kunnen voltooien. Daarnaast denkt SBOH proactief mee op wat nodig is voor de toekomst. Bijvoorbeeld over het verhogen van de instroom van aios op de vervolgopleidingen voor artsenberoepen buiten het ziekenhuis waaronder M+G. SBOH signaleert en maakt uitdagingen op het gebied van opleiden zichtbaar. Daarnaast vervult SBOH samen met partners ook een actieve rol aan de oplossingskant met voor iedereen een eigen verantwoordelijkheid.

“Artsen M+G zijn ontzettend belangrijk voor de publieke gezondheid. Artsen M+G helpen om mensen gezond te houden en daarnaast zorg zoveel mogelijk te beperken en/of te voorkomen. Zo is de jeugdgezondheidszorg een ontzettend belangrijke schakel om onze jeugd en jongvolwassenen (mentaal) gezond te houden. Daarnaast hebben de afgelopen jaren meer dan ooit de cruciale rol van artsen infectieziektebestrijding aangetoond tijdens een pandemie. Maar denk ook aan het belang van een goede advisering over hoe we onze leefomgeving gezond houden. Zo leggen artsen M+G continu de link tussen het medische domein en de maatschappij. Des te belangrijker om voldoende artsen M+G op te leiden. Een uitdaging waar SBOH ook bij ondersteunt, o.a. door het organiseren van een samenwerkingsverband tussen opleidingen om de sociale geneeskunde steviger op de kaart te zetten bij studenten geneeskunde en basisartsen”.